Tlenki azotu trują przez cały rok

W Warszawie głównym źródłem tlenków azotu (NOx) jest transport, a w szczególności starsze pojazdy z silnikami diesla. Tlenki azotu to wysoko reaktywne gazy, których wysokie stężenia przyczyniają się do występowania i pogłębiania schorzeń m.in. układu oddechowego, takich jak astma, przewlekłe zapalenie oskrzeli i choroby płuc. A jak pokazują najnowsze badania z Uniwersytetu Jagiellońskiego – wdychanie przez dzieci tlenków azotu (np. przed szkołami z dużym natężeniem ruchu) natychmiast obniża ich możliwości uczenia się.

 Na tlenki azotu jesteśmy wystawieni przez cały rok, a aktualny dopuszczalny średni roczny poziom stężenia NO2 (40 µg/m3) jest szkodliwy dla zdrowia. W 2021 roku WHO zaostrzyła rekomendacje dotyczące dopuszczalnego poziomu zanieczyszczeń NO2, ustalając go na 10 µg/m3. W UE trwa aktualnie debata nad zaostrzeniem regulacji w tym zakresie.  

Zanieczyszczenie powietrza tylko w Polsce powoduje ponad 40 tysięcy przedwczesnych zgonów każdego roku oraz prowadzi do powszechnych chorób układu oddechowego, układu krążenia czy nowotworów. Jednym z głównych kontrybutorów do tego problemu w miastach są emisje z transportu, dlatego tak ważne jest obniżenie poziomu zanieczyszczeń z tego źródła, m.in. przez wprowadzenie stref czystego transportu – mówi Weronika Michalak z HEAL Polska.

 Rozumiemy wyzwanie przed jakim stoi Prezydent Rafał Trzaskowski i radni Warszawy – mówi Nina Józefina Bąk, z Clean Cities. Miasto powinno działać jak najszybciej, aby chronić osoby najbardziej narażone na zanieczyszczenia tlenkami azotu (dzieci, osoby starsze, osoby z chorobami przewlekłymi), ale też dostrzega niezadowolenie właścicieli starych diesli, którzy po wprowadzeniu SCT będą musieli szukać alternatyw. Dobre praktyki z innych europejskich miast wskazują – strefa powinna być na tyle ambitna jeśli chodzi o zakres i obszar, aby przyniosła widoczną poprawę jakości powietrza. Jednocześnie powinna być zakomunikowana na tyle wcześnie, aby dać czas kierowcom na przygotowanie się do zmiany. Jeśli radni Warszawy nie zdecydują o wprowadzeniu sensownej SCT teraz, to przez kolejne lata będziemy tracić czas i zdrowie, wdychając szkodliwe dla nas powietrze.

Apelując do miast o ambitną politykę ochrony powietrza, warto pamiętać, o systemowym problemie, który je przerasta. Chodzi o rzekę starych i niesprawnych aut importowanych do Polski. Krajowy system badań technicznych przepuszcza zarówno mobilne kopciuchy jak i “wyklepane” powypadkowe wraki. Średni wiek sprowadzanego auta to ponad 13 lat. Bez odpowiedniej polityki rządu miasta nie poradzą sobie ze złą jakością powietrza – dodaje Szymon Żuławiński z FPPE.